ماهیت حقوقی رابطۀ دادرسی

     در حقوق فرانسه، در خصوص ماهیت حقوقی رابطۀ طرفین پس از شروع دادرسی مباحث بسیاری مطرح شده است. حقوقدانان فرانسوی این رابطه را «معمای واقعی» نام نهاده‌اند. بعضی رابطۀ حقوقی دادرسی را دارای ماهیت قراردادی یا شبه‌قراردادی دانسته­اند. در این نظریه، از رابطۀ دادرسی با عنوان «قرارداد دادرسی» یاد می­شود، توصیفی که در حقوق رم باستان برای اشاره به دادرسی استفاده می­شد. در مقابل، برخی نظریۀ قرارداد دادرسی را میراثی از حقوق رم می­دانند که باید در حقوق رم باقی می­ماند، چراکه حقوق و تعهدات طرفین دادرسی، در نظام­های قضایی کنونی، منشأ قانونی دارد و در نظر گرفتن ماهیت قراردادی برای این رابطه، کمکی به روشن شدن احکام این نهاد قضایی نمی­کند. اما خواهیم دید که نظریۀ قرارداد دادرسی، تا چه حد می­تواند در روشن شدن احکام دادرسی مؤثر باشد.